Opowieść o świętowaniu Bożego Narodzenia zostanie najpierw wpisana w logikę dorocznych świąt, których geneza sięga czasów przedchrześcijańskich. Religijny sens obrzędów i zwyczajów ściśle wiąże się z cyklem agrarnym na polskiej wsi, tworząc w sumie niezwykła syntezę wyobrażeń o świecie w momencie, kiedy rodzi się Bóg, zamiera i rodzi się życie Kosmosu, a świat nawiedzają istoty niezwykłe.

Wykład przedstawi najważniejsze elementy symboliki bożonarodzeniowej i noworocznej, odwołując się zarówno do materiałów historycznych z XVIII i XIX wieku (np. Kitowicz, Gołębiewski i in.), jak do źródeł i pism etnograficznych, przede wszystkim Oskara Kolberga. Zapoznamy się z bogatymi tradycjami tego okresu – sferą wyobrażeń, kulinariami, zwyczajami kolędniczymi, symboliką wieczerzy wigilijnej oraz innymi elementami całego ciągu świętowania, których sensem jest tworzenie niepowtarzalnych więzi wspólnoty, przyjaźni i wzajemnego obdarowywania się. Na koniec zastanowimy się, dlaczego dzisiejszej świętowanie Bożego Narodzenia tak niewiele zachowało z pierwotnego bogactwa i jakie są tego powody.

Wszechnica to cykl wykładów popularnonaukowych, które Polska Akademia Nauk organizuje wspólnie z Towarzystwem Naukowym Warszawskim od października 2003 r. Inicjatywa ta to z jednej strony przypomnienie pięknej tradycji działającej przed laty Wszechnicy PAN, z drugiej - reaktywowanie sprawdzonych form upowszechniania wiedzy o nauce.

Wykłady otwarte Wszechnicy odbywające się w każdą drugą środę miesiąca, są bezpośrednio transmitowane pod adresem www.ogladaj.pan.pl.

„Boże Narodzenie w Polsce – niezwykły czas zwykłych ludzi” – wykład prof. dr hab. Wojciecha Józefa Burszty

środa, 9 grudnia 2015 r., godz. 17.30

Pałac Staszica, 1. piętro

ul. Nowy Świat 72, Warszawa

wstęp wolny